خطاها و اشتباهات جوشکاری با الکترود چیست؟
اگر شما حوزه جوشکاری فعالیت می کنید حتما می دانید ممکن است گاهاً خطاها و اشتباهات جوشکاری سبب خسارتهای مالی یا هدررفتن زمان کاری شما شود.
به همین دلیل این مقاله را تهیه کنیم تا اطلاعات کاملی در مورد این اشتباهات احتمالی در جوشکاری در اختیار شما قرار گیرد.
ضمناً هر سوالی در حوزه تامین قطعات جوشکاری و الکترودها داشتید می توانید با
شرکت تجهیز جوش شادمان
تنها نماینده رسمی الکترود هیوندای در ایران
تماس بگیرید!
برخی از اشکالات و خطاهایی که ممکن است در هنگام استفاده از انواع الکترود جوشکاری به وجود آید:
موارد متعددی وجود دارد که به علت عدم درست اجرا شدن مشخصات فنی، مقطع جوشکاری شده دچار گسیختگی شده و خسارات زیادی را به بار آورده می آورد.
با اینکه در عملیات جوشکاری کاهش هزینه تمام شده یک اتصال از اهمیت برخوردار است ولی در همین راستا تولید جوش سالم و بدون هیچگونه عیب و نقص از اهمیت زیادی برخوردار است.
به عنوان مثال عدم صحیح جوشکاری سبب خسارات جبران ناپذیری در خرابی کشتی ها، پل ها و اسکلت فلزی ساختمان ها شده است. پس دقت در این زمینه از اهمیت بالایی برخوردار خواهد بود.
اگر جوش مطابق مشخصات فنی و طبق دستورالعمل های کیفی اجرا شود، فقط در حالتی که نیروی وارده بزرگتر از مقاومت جوش است، می تواند گسیخته شود. اما اگر اجرای جوش همراه با عیب باشد، گسیختگی می تواند تحت نیروی کمتری نیز به وقوع بپیوندد.
البته باید در نظر گرفت تقریبا جوش ایده ال غیر ممکن است و همواره دارای معایبی خواهد بود که به برخی از آن ها اشاره خواهیم کرد.
جوش هایی که در خارج از محدوده مجاز استاندارد دارای ناپیوستگی باشند دارای عیب بوده و بدون در نظر گرفتن هزینه های اقتصادی انجام شده و سایر مسائل باید طبق دستورالعمل های تعمیراتی و با روش های اجرایی که تایید شده اند باید تخریب شده و مجددا اقدام به بازسازی آن ها کرد.
آگاهی علت هایی بروز عیب جوش نیازمند داشتن دانش لازم از اصول جوشکاری و فرآیند اجرای آن خواهد بود.
دو نوع عیب بطورکلی در صورت عدم رعایت اصول جوشکاری بوجود می آید:
- عیوب ظاهری جوش
- عیوب ابعادی:
- در اتصال سپری (Fillet):
- a. ساق ناکافی:
در اتصالات سپری معمولا میزان ساق جوش مورد نیاز ده، هفتم ضخامت نازکترین قطعه در نظر گرفته می شود و اگر ساق جوش مورد نظر از حد مشخص شده کمتر باشد، یک عیب به شمارمی آید و باید این نقص را برطرف نمود. و حتما به این نکته باید توجه کرد که جوش Fillet در هر شرایطی باید دارای ساق هایی برابر بر روی دو بال و جان قطعه باشد به جز در مواردی طبق نظر طراح.
- b. سطح جوش صاف و تخت:
بهترین شرایط برای جوش Fillet است. مقدار گلویی معمولا ۷/۰ ضخامت نازکترین قطعه در نظر گرفته می شود.
- c. تحدب گرده جوش:
زمانیکه ابعاد گلویی جوش Fillet از اندازه مورد نظر بیشتر باشد و ساق جوش مناسب ثابت بماند این یک عیب به شمار می آید. به این علت که گرده جوش اضافی نه تنها باعث استحکام در جوش نمی شود بلکه با ایجاد زاویه های تیز در کناره جوش باعث ایجاد نقاط تمرکز تنش در قطعه می شود.
با استفاده از گیج های ویژه اندازه گیری می توان میزان انحراف ابعادی از حد مجاز را بعد از مشاهده ثبت و اندازه گیری کرد.
- در اتصال سر به سر (Butt)
- a. تحدب گرده جوش:
برای اتصالات در جوش سر به سر بیشترین حد برآمدگی گرده جوش در حدود ۳ میلی متر می باشد و اگر بیشتر از این مقدار باشد به دلیل ایجاد نقاط تمرکز تنش در اتصال عیب به حساب می آید.
- b. تعقر گرده جوش:
تعقر گرده جوش یا عدم پرشدگی نیز باعث ایجاد مشکل خواهد بود. حداقل میزان پرشدگی در این نوع جوش ها باید در حد ضخامت قطعه باشد.
- c. تحدب ریشه جوش (نفوذ اضافی)
بیرون زدگی بیش از ۳ میلی متر نفوذ جوش از پشت قطعه به عنوان عیب تلقی می شود.
- d. تعقر ریشه جوش:
رسیدن نفوذ جوش به انتهای لبه قطعه در پشت کار الزامی است.
- g. عدم هم ترازی:
در اتصال سر به سر اگر دو جزء اتصال در یه راستا نباشند سبب ایجاد عیب می شود.
- ناپیوستگی ظاهری
- کناره:
زمانیکه حوضچه مذاب در کناره های جوش کامل پر نشود و همچنین کناره های جوش بر روی قطعات اتصال دچار خوردگی شوند این حالت پیش می آید.
- سر رفتگی جوش:
زمانی این مشکل پیش می آید که حوضچه مذاب در کناره های جوش بیش ازاندازه پر شود و فلز جوش رسوب داده شده از ظرفیت اتصال بیشتر باشد و بدون ذوب شده قطعه فلز پرکننده محل اتصال را بپوشاند.
عدم ذوب ناقص
عدم ذوب ناقصذوب ناقص زمانی ایجاد می شود که حوضچه مذاب در هر مرحله با دیوراه قطعات مورد اتصال و جوش پاس های قبلی بطور کامل اقدام نشود.
- ایجاد نفوذ ناقص
اگر این عیب بصورت جزئی پیش آید جزء عیوب ظاهری است در غیر اینصورت مربوط به عیوب داخلی عدم جوشکاری صحیح می شود.
- عیب ایجاد شده بنام لکه قوس:
زمانیکه هنگام شروع جوشکاری نوک الکترود به اطراف درز جوش و قطعه اتصال برخورد کند این عیب بوجود می آید.
- عیب چاله جوش:
زمانیکه انتهای جوش به طور کامل پر نشود این عیب بوجود می اید که ممکن است سبب ایجاد ترک شده که بسیار حساس و خطرناک می تواند باشد.
- زمانیکه جرقه و پاشش ها در هنگام جوشکاری بزرگتر از حد طبیعی باشند به سطح قطعه و جوش متصل می شوند و همین عامل باعث ایجاد ترک و به دنبال آن شکستن قطعه می شود.
- عیوب داخلی جوش
الف . تشکیل تخلخل:
تخلخل در صورت ایجاد حفره های خالی یا محبوس شدن گازها در فلز جوش هنگام سرد شدن آن اتفاق می افتد. این عیب در صورت استفاده از شدت جریان های خیلی زیاد یا طول قوس خیلی بلند ایجاد می شود.
تخلخل ممکن است به طور یکنواخت در طول جوش پراکنده گردد یا ممکن است به صورت یک حفره ی بزرگ در ریشه ی جوش گوشه یا ریشه ی جوش شیاری در مجاورت تسمه ی پشت بند متمرکز گردد. حالت اخیر به دلیل روش جوشکاری نامناسب و استفاده ی غیرصحیح از تسمه های پشت بند اتفاق می افتد. وجود رطوبت، وزش باد در سطح جوش و کاربرد الکترود نامرغوب از دیگر دلایل ایجاد تخلخل در جوش می باشد.
این مشکل در مدل های گوناگونی به وجود میآید:
- ایجاد تخلخل با پوشش یکنواخت
- تخلخل لوله ای
- تخلخل خوشه ای
- تخلخل خطی
ب: ذرات سرباره محبوس شده یا آخال:
آخال عبارت است از هرگونه ذرات غیر فلزی که در یک اتصال به وجود می آیند. علت این مشکل ممکن است به دلیل واکنش های مختلف سرباره، فلز و گازی باشد.
اگر مقدار این ذرات کم باشد بر روی خواص مکانیکی تاثیر چندانی ندارند اما زمانیکه ابعاد این ذرات بزرگ باشد بر روی خواص مکانیکی بخصوص بر روی مقاومت ضربه ای فلز جوش تاثیر بدی می گذارند.
ج. ایجاد ترک
ترک ها، شکستگی های فلز جوش می باشند که در اثر تنش های داخلی در امتداد خط جوش و یا عمود بر آن به در فلز مبنا و در ً وجود می آیند. ترک ها همچنین ممکن است از فلز جوش به فلز مبنا امتداد پیدا کنند و یا کاملا مجاورت خط جوش باشند. ترک ها زیان بارترین معایب جوش هستند. بعضی ترک ها با شروع سخت شدن جوش شکل می گیرند.
گرمایش یکنواخت و سردشدن آرام ، از ایجاد ترک های داغ جلوگیری به عمل می آورد. همچنین ممکن است در دمای عادی محیط سربسته، ترک هایی به موازات جوش و در زیر آن در فلز مبنا به وجود آید. این ترک ها در فولادهای ساختمانی می تواند تحت اثر نفوذ هیدروژن و جلوگیری از انقباض جوش و تاب خوردگی قطعه ایجاد شود.
